11.124 ชั่วโมงช้อปปิ้งคนไม่มีคนรัก ย้อนมองจุดกำเนิด ความใหญ่โต ผลที่ตามมา จากการเปลี่ยนแปลงแวดวงช็อปปิ้งออนไลน์
วันที่ 11 เดือนพฤศจิกายน 2564 เดอะสเตรตส์ไทมส์ รายงานว่า ในมาเลเซีย นักช้อปเริ่มชินกับการตั้งหน้าตั้งตาคอยการลดราคาออนไลน์ครั้งใหญ่อย่างวันที่ 7 ก.ค. (7.7) 9 กันยายน (9.9) หรือ 12 ธันวาคม (12.12)
หรือแม้กระทั้งใน “วันคนไม่มีคนรัก” 11 เดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของโปรโมชั่นวันเลขคู่ทั้งหลายแหล่ทั้งหมด
ในประเทศจีน นิสิตมหาวิทยาลัยที่ยังไม่มีคู่ครองจะเฉลิมฉลองวันนี้ โดยขนานนามว่าเป็น “วันต้านทานวาเลนไทน์” ก่อนที่ร้านค้าปลีกออนไลน์อย่าง “อาลีบาบา” จะหยิบเอาวันสำหรับเหล่าคนไม่มีคนรักนี้มาเผยแพร่ให้เป็นที่รู้จักในฐานะ “เทศกาลช้อปปิ้งออนไลน์”
ปัจจุบันนี้เทศกาลช้อปปิ้งดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นพัฒนาจนกระทั่งมีนามแฝงว่า 11.11 และก็ถูกใช้อย่างกว้างขวางเพื่อเหมาะสมกับความปรารถนาของชาวมาเลเซีย อาทิเช่นการสตรีมเนื้อหาและก็เกมแบบสด เพื่อรองรับความรื่นเริงใจและก็นำความสบายมาสู่ผู้ใช้ ที่นอกจากไปจากวิธีขายเชิงธุรกรรม
ย้อนกลับไปในปี 2555 เมื่อแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ Lazada (ลาซาด้า) ได้เข้าถึงมาเลเซีย การซื้อของออนไลน์เพียงอย่างเดียวนั้นเป็นเรื่องแปลกใหม่สำหรับที่นั่น วิสาหกิจขนาดกึ่งกลางและก็ขนาดเล็ก (SMEs) และก็แบรนด์ต่างๆยังคงระแวดระวังในประเด็นนี้ เหมือนกับผู้ใช้ชาวมาเลเซีย
แม้ว่าจะไม่ค่อยดังนัก แต่ว่าลาซาด้าได้เปิดตัววิธีขาย 11.11 ทีแรกในปี 2556 โดยได้รับแรงผลักดันจากเทศกาลช้อปปิ้งออนไลน์ที่บรรลุความสำเร็จอย่างล้นหลามของจีน โดยเรียกว่าอาทิตย์ปฏิรูปออนไลน์ (Online Revolution Week) จนถึงแปลงเป็นที่นิยม
11.11 เอฟเฟกต์
11.11 เป็นวันที่ยอดจำหน่ายในอีคอมเมิร์ซมากที่สุดในรอบปี มีการยกระดับอุตสาหกรรมสู่มาตรฐานและก็มาตรฐานใหม่ทุกปี
ปี 2563 ลาซาด้าทำลายสถิติเทศกาลช้อปปิ้ง 11.11 โดยมีผู้ใช้มากยิ่งกว่า 40 ล้านคนและก็คนขาย 400,000 รายที่เข้าร่วมในการขายวันเดียวทั่วทั้งภูมิภาค คนขายกว่า 8,000 ราย ซึ่งส่วนใหญ่เป็น SMEs ทำเงินได้มากกว่า 10,000 เหรียญสหรัฐ (41,600 ริงกิต) ภายในช่วงเวลา 1 วัน
11.11 ได้แปลงเป็นงานสำคัญสำหรับคนขายออนไลน์จำนวนไม่ใช่น้อยและก็คนที่บรรลุความสำเร็จใช้เวลาเกือบจะหกเดือนในการเตรียมตัวล่วงหน้าสำหรับวันชี้ชะตา พวกเขาใช้เวลานี้เพื่อหาออร์เดอร์ จ้างพรีเซนเตอร์ และก็สร้างการเข้าชมสำหรับหน้าออนไลน์ของตน เพื่อนำไปสู่วิธีขายครั้งใหญ่ที่สุดแห่งปี
สำหรับบางบุคคล เทศกาลช้อปปิ้งวันเดียวนี้ เป็นขณะที่พวกเขาสามารถเก็บยอดจำหน่ายได้มากที่สุดในรอบปี และก็ยังเป็นช่องทางที่จะทำให้ทุกสายตาในประเทศเห็นธุรกิจของพวกเขา เนื่องจากเมื่อปริมาณการใช้แรงงานบนลาซาด้าถึงจุดสูงสุด แบรนด์ต่างๆจะได้พบกับลูกค้ากรุ๊ปใหม่ และก็วิธีขายในวัน 11.11 อาจจะส่งผลให้ผู้ซื้อที่ซื้อครั้งเดียวแปลงเป็นลูกค้าที่กลับมาซื้อซ้ำตลอดทั้งปี
ทั้งปวงนี้เป็นผลกระทบที่ 11.11 มีต่อธุรกิจ
ด้านใน 1 วัน แบรนด์หรือผลิตภัณฑ์บางทีอาจแปลงเป็นที่นิยม ทำให้คนขายออนไลน์สามารถขยายธุรกิจของตนได้อย่างรวดเร็วในชั่วข้ามคืน
หนึ่งในคนขายของในลาซาด้า เปิดเผยว่า “ที่ผ่านมาพวกเราเป็นร้านขายของบนเฟซบุ๊ก แต่ว่ากับลาซาด้า พวกเราสังเกตว่าพวกเราสามารถเข้าถึงผู้คนได้มากขึ้น เพราะเป็นแพลตฟอร์มที่ปลอดภัยกว่า เนื่องจากมีการปกป้องรักษาผู้ซื้อ จริงๆแล้ว ยอดจำหน่ายของพวกเราเพิ่มขึ้น 800% ในปีแรกที่พวกเรามีส่วนร่วมในการขาย 11.11”
11.11 เป็นเรื่องธุรกิจสิ่งเดียวหรือไม่ ?
เอบีซีนิวส์ ตอบกล้วยๆว่า “ไม่” นอกจากการช้อปปิ้งแล้ว ยังมีการดำเนินกิจกรรมด้านวัฒนธรรมในคืนวันที่ 11 เดือนพฤศจิกายนอีกด้วย
แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซหลายแห่งจัดงานกาล่าสุดตระการตา เคยมีศิลปินดังอย่าง “เทย์เลอร์ สวิฟต์” และก็ “ฟาร์เรลล์ วิลเลียมส์” ร่วมงานในปีก่อนๆด้วย ทั้งตัวรายการยังได้ออกอากาศทางโทรทัศน์ดาวเทียมระหว่างชาติ และก็แพลตฟอร์มสตรีมมิ่งออนไลน์ ซึ่งล่อใจผู้ชมหลายพันล้านคน
ปี 2563 “เคครั้ง เพอร์รี” ศิลปินดังอีกคน ได้ส่งคลิปไปที่งานกาล่าดินเนอร์ในจีนเพื่อเฉลิมฉลองวันคนไม่มีคนรัก
ด้วยส่วนลดและก็โปรโมชันจากเหล่าเซเลปมากมาย ทำให้วันคนไม่มีคนรักมิได้มีไว้สำหรับผู้ใช้ชาวจีนเท่านั้น ในที่สุดแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซในเครืออาลีบาบายังได้นำวันคนไม่มีคนรัก มาสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้วย ซึ่งรวมทั้งไทยและก็สิงคโปร์
เพราะอะไรนักช้อปชาวจีนถึงเยอะ
สำหรับนักช้อปผู้คนจำนวนไม่ใช้น้อย การใช้จ่ายตามแรงกระตุ้นที่นำโดยวัฒนธรรมบริโภคนิยม เป็นสิ่งที่ไม่บางทีอาจต้านทานได้ นักช้อปชาวจีนบางบุคคลถึงกับล้อเลียนด้วยมุก “ตัดมือ” เพื่อหยุดพวกเขาจากการซื้อ
“หยาง เจี้ยงหลัน” นักจิตวิทยา เตือนว่าผู้ใช้บางทีอาจกำลังปวดร้าวทรมาณจากความผิดแปลกในการซื้อที่บังคับซึ่งมีเหตุที่เกิดจากอารมณ์ด้านลบ
หยางยังเอ่ยถึงผลกระทบจาก “ความประพฤติการซื้อของอย่างคุ้มคลั่ง” ว่า คนหนุ่มคนสาวบางทีอาจใช้วันคนไม่มีคนรักเพื่อบรรเทาแรงกดดันในชีวิต
“การช้อปปิ้งอย่างคุ้มคลั่ง บางทีอาจเป็นแนวทางบรรเทาความตึงเครียดและก็ให้รางวัลตนเอง”
อย่างไรก็แล้วแต่ เธอเชื่อว่าวันคนไม่มีคนรักจะยังคงเป็นงานทางวัฒนธรรมและก็ธุรกิจในระยะยาว
ปีนี้เศรษฐกิจจีนชะลอตัว
สำนักข่าวซีเอ็นเอ็น บิสซิเนส รายงานว่า แม้ 11.11 จะสร้างรายได้นับหมื่นล้านเหรียญสหรัฐให้กับอาลีบาบา แต่ว่าดูท่าปีนี้บริษัทจะออกจะระแวดระวังการใช้จ่ายมากยิ่งกว่าปีก่อนๆจากสภาวะเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้น ท่ามกลางภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัว และก็การบังคับใช้กฎที่เอาจริงเอาจัง
อาลีบาบาและก็ JD.com บางทีอาจทำสถิติยอดจำหน่ายใหม่ในปีนี้เช่นเคย นักวิเคราะห์จาก Citi คาดการณ์ว่าปริมาณสินค้ารวม (GMV) ของอาลีบาบาจะสูงถึง 578,000 ล้านหยวน หรือราว 90,000 ล้านดอลลาร์ ในช่วง 124 ชั่วโมงแรกของพ.ย. หรือเพิ่มขึ้น 15% เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา
แต่ว่าอัตราการเจริญเติบโตนั้นคาดว่าจะช้ากว่าปีที่ผ่านมามากมาย เนื่องจากปีที่ผ่านมาอาลีบาบาโพสต์เพิ่มขึ้นถึง 26% นักวิเคราะห์ของ Citi ยังคาดการณ์ว่าการเติบโตของ GMV ของ JD.com สำหรับช่วงการซื้อสินค้า จะลดเหลือ 22-26% น้อยกว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งอยู่ที่ 33%
นักวิเคราะห์ของ Citi เขียนในรายงานปัจจุบันว่า แคมเปญต่างๆยังส่งเสริมวิธีขายได้ ผู้ใช้มีความต้องการที่แข่งเข้มแข็ง แม้พกเขาจะมีความระวังจากผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจ
เศรษฐกิจของจีนเติบโตในอัตราที่ช้าที่สุดในรอบปี เพราะปัญหาด้านพลังงาน การหยุดชะงักของการขนส่ง และก็วิกฤตด้านอสังหาฯที่ทวีความรุนแรงขึ้น มีผลกระทบต่อประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นชั้นสองของโลก
ในขณะเดียวกัน อัตราเงินเฟ้อของจีนก็เพิ่มขึ้น ส่งผลต่อกำไรและก็กำลังซื้อของผู้ใช้ รวมทั้งกรณีที่เงินลงทุนสินค้าที่ออกมาจากโรงงานในจีน พุ่งขึ้นอีกเป็นประวัติการณ์เมื่อเดือนที่ผ่านมา
เมื่อต.ค. ดัชนีราคาผู้สร้างของจีนพุ่งขึ้น 13.5% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมา อย่างไรก็แล้วแต่ มีสัญญาณที่บอกว่าเงินลงทุนที่สูงขึ้นนั้นกำลังต่ำลง
ส่วนดัชนีราคาผู้ใช้ของจีนเพิ่มขึ้น 1.5% จากช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมา หรือเพิ่มเป็นสองเท่าของเดือนก่อนหน้า และก็เป็นอัตราการเพิ่มขึ้นที่เร็วที่สุดนับจากกันยายนปีที่ผ่านมา
11.11 ก่อเรื่องมลภาวะ
รอยเตอร์ส รายงานว่า ถึงเวลาจบงานช้อปปิ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลก แม้อาลีบาบาจะเริ่มเทศกาล 11.11 ไปแล้ว และก็ต้องการให้เทศกาลครั้งนี้เป็นมิตรกับสภาพแวดล้อมมากขึ้น แต่ว่ามหกรรมนี้ไม่ตรงกันกับวัตถุประสงค์ด้านสภาพแวดล้อมของทางการจีนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆถ้าอาลีบาบามุ่งมั่นกับความยั่งยืนและมั่นคง การปล่อยทิ้งการบริโภคที่มากเหลือเกิน จะทำให้กำเนิดปัญหามากยิ่งกว่าการจัดการกับปัญหา
จากกระแสการช้อปอย่างยิ่งใหญ่ที่เกิดขึ้น เป็นผลงานที่น่าประทับใจ ซึ่งเกี่ยวพันกับคนงานหลายล้านคนภายในการจัดการบรรจุภัณฑ์หลายพันล้านชิ้น หน่วยงานด้านลอจิสติกส์ของอาลีบาบาระดมเรือบิน 3,000 ลำระหว่างงานปีที่แล้วเพื่อขนส่งผลิตภัณฑ์ และก็ปีนี้ได้พรีสต็อกสินค้าจากต่างประเทศไปแล้วกว่า 300 ล้านชิ้น ตัวเลขดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นมีต้นทุนด้านสภาพแวดล้อม แม้ว่าจะมองน้อย
กรีนพีซเคยประมาณว่า การขนส่งสิ่งของในวันคนไม่มีคนรัก เมื่อปี 2559 สร้างก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ปริมาณ 52,400 ตัน รายงานปัจจุบันเมื่อปี 2562 คาดการณ์ว่าปริมาณวัสดุบรรจุภัณฑ์ที่ใช้โดยอีคอมเมิร์ซและก็ภาคการจัดส่งจะเพิ่มขึ้นมากยิ่งกว่าสี่เท่าเป็น 41.3 ล้านตัน จากปี 2561 ถึงปี 2568
ในส่วนของอาลีบาบามีแผนสำหรับการที่จะลดการปลดปล่อยคาร์บอนที่เกี่ยวพันกับการสั่งซื้อลง 30% ในปีนี้ แม้ว่าจะไม่มีการเปิดเผยตัวเลขที่แท้จริงก็ตาม โดยกระบวนการลดการปลดปล่อยคาร์บอนบางทีอาจเป็นบริการรีไซเคิล หรือการตั้งศูนย์ข้อมูลที่ใช้พลังงานหมุนเวียน หรือแม้กระทั้งอัลกอริทึมด้ามจับคู่ผลิตภัณฑ์กับพัสดุภัณฑ์ที่มีขนาดสมควรเพื่อลดขยะ
นอกเหนือจากนั้น บริษัทยังเสนอบัตรกำนัลราคา 100 ล้านหยวน (15,600,000 เหรียญสหรัฐ) สำหรับแบรนด์ที่เป็นมิตรกับสภาพแวดล้อม ด้วย
ประเด็นนี้ถือเป็นเรื่องที่น่าชอบใจ ยิ่งในช่วงที่มีการประชุม COP26 ที่เมืองกลาสโกว์ของสก็อตต์แลนด์ ซึ่งผู้นำ สี จิ้นผิง ได้ตั้งเป้าหมายให้จีนลดการใช้คาร์บอนในปี 2603
วันคนไม่มีคนรัก ยังอยู่ได้ยืนยาวกว่าวัตถุประสงค์เดิมที่ตั้งไว้เพียงแค่กลไกทางการตลาด และไม่ได้มีความสลักสำคัญกับการเงินในทุกวันนี้ เนื่องจากธุรกรรมที่เกิดขึ้นในปีที่ผ่านมาคิดเป็นเพียงแค่ 6% ของยอดสุทธิงบประมาณอาลีบาบา