พืชกระต๊อบได้รับการปลดล็อกออกมาจากบัญชีสารเสพติด จำพวกที่ 5 โดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 24 สิงหาคม 2565 เป็นต้นไป นำมาซึ่งกระบวนการร่าง พระราชบัญญัติพืชกระต๊อบ เพื่อควบคุมเนื้อหาการปลูกแล้วก็การจำหน่าย ก็เลยทำให้หลายคนเริ่มพึงพอใจประโยชน์ที่ได้รับมาจาก “ใบกระต๊อบ” ซึ่งแรกเริ่มเป็นพืชสมุนไพรในท้องถิ่นที่มีสรรพคุณทางยาช่วยทุเลาอาการต่างๆได้
รู้จักประโยชน์ที่ได้รับมาจาก “ใบกระต๊อบ” มีสรรพคุณทางยายังไง?
กระต๊อบ (ภาษาอังกฤษ Kratom, ชื่อวิทยาศาสตร์ Mitragyna speciosa) เป็นไม้ยืนต้นที่นิยมเพาะปลูกในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีหลายสายพันธุ์ ในประเทศไทยพบได้มากในพื้นที่ภาคกึ่งกลาง แล้วก็พื้นที่ป่าธรรมชาติของภาคใต้ ได้แก่ จังหวัดสุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช จังหวัดตรัง จังหวัดสตูล พัทลุง สงขลา จังหวัดยะลา จังหวัดปัตตานี แล้วก็จังหวัดนราธิวาส
ส่วนใบของพืชกระต๊อบ หรือใบกระต๊อบ ถูกใช้เป็นยาสมุนไพรในท้องถิ่นมายาวนาน แรกเริ่มชาวบ้านนิยมเคี้ยวใบสด หรือนำไปตำน้ำพริก เพื่อช่วยทำให้รู้สึกมีเรี่ยวแรงเมื่อต้องออกไปทำไร่ทุ่งนา เพราะเหตุว่าพืชกระต๊อบจะออกฤทธิ์คล้ายกับแอมเฟตามีน กระตุ้นประสาทให้ทำงานได้มากขึ้น
จนกระทั่งในปี พุทธศักราช 2522 กระต๊อบถูกจัดเป็นสารเสพติดให้โทษจำพวกที่ 5 แบบเดียวกันกับกัญชา ตาม พระราชบัญญัติสารเสพติดให้โทษ มาตรา 7 ก่อนที่จะถูกปลดล็อกอย่างเป็นทางการในปี พุทธศักราช 2564
ใบกระต๊อบนับว่าเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นในการนำพืชมาใช้รักษาอาการต่างๆในยุคที่คนส่วนมากยังไม่สามารถที่จะเข้าถึงการดูแลและรักษาทางการแพทย์ได้ โดยในขณะนี้มีการวิจัยเพิ่มเติมอีกเกี่ยวกับประโยชน์ที่ได้รับมาจากพืชกระต๊อบ ที่สามารถเอามาสกัดใช้ในทางสุขภาพได้ โดยมีสรรพคุณทางยา ดังต่อไปนี้
- รักษาโรคบิด ท้องร่วง ท้องอืดท้องเฟ้อ แล้วก็อาการมวนท้อง
- ทุเลาอาการปวดเมื่อยล้ากล้ามเนื้อตามร่างกาย
- ใช้บดทำเป็นยาสมุนไพรสำหรับพอกรักษาแผล
- แก้นอนไม่หลับ ช่วยหยุดประสาท วิตกกังวลลดลง
- ช่วยทำให้รู้สึกกระฉับกระเฉง รักษาระดับพลังงาน ทำงานได้นานขึ้น
โทษของใบกระต๊อบ แล้วก็อาการใกล้กันที่มีผลต่อสุขภาพ
ใบกระต๊อบออกฤทธิ์ทางยาบรรเทาอาการต่างๆในเบื้องต้นให้แก่ร่างกายได้ แม้กระนั้นถ้ากินในจำนวนที่มากเกินไป รวมถึงกินติดต่อกันเป็นเวลานาน ก็จะทำให้เกิดโทษและส่งผลเสียรวมทั้งไม่ดีต่อสุขภาพได้เหมือนกัน เดี๋ยวนี้มีข้อระวังในกลุ่มที่เอาไปใช้ในทางที่ผิด ได้แก่ นำไปต้มเพื่อผสมกับเครื่องดื่มจำพวกอื่นๆโดยมิได้มุ่งใช้ประโยชน์ในทางสรรพคุณของยา สำหรับผู้ที่กินใบกระต๊อบเยอะเกินไป จะมีลักษณะใกล้กันดังต่อไปนี้
- ปากแห้ง
- ไม่อยากอาหาร
- ท้องผูก
- เยี่ยวหลายครั้ง
- หนาวสั่น
- นอนไม่หลับ
- คลื่นไส้
- คลื่นไส้
- ผิวหนังสีแก่ขึ้น
- จิตหลอน
- ระแวง
อย่างไรก็ตาม แม้จะมีการปลดล็อกใบกระต๊อบเพื่อคุณประโยชน์ทางอาหารแล้วก็ยาแล้ว แม้กระนั้นก็ยังมีข้อควรระมัดระวังทางด้านกฎหมายที่ควรจะคำนึงถึง โดยเฉพาะการนำไปใช้ผสมกับสิ่งเสพติดจำพวกอื่น แนวทางการขายน้ำต้มกระต๊อบในหอพัก สถานศึกษา รวมถึงจำหน่ายอาหารที่มีส่วนผสมของใบกระต๊อบแก่สตรีมีท้อง แล้วก็ผู้สูงอายุน้อยกว่า 18 ปี ล้วนนับว่าเป็นความผิดโดยชอบด้วยกฎหมาย ไม่สามารถที่จะทำเป็น